Potlood- en pengrepen, wat is goed?

Kinderen beginnen meestal met het vasthouden van een potlood in een vuistgreep en sturen het potlood aan met bewegen vanuit de schouder. Later volgt een meer ontwikkelde greep waarbij het potlood tussen de vingerkootjes gehouden wordt. Via een starre driepuntsgreep ontwikkelen kinderen meestal een dynamische driepuntsgreep.

De dynamische driepuntsgreep is het meest ontwikkeld en efficiënt . Hoewel deze greep als meest ideaal wordt gezien, zijn er veel variaties in de pengreep zichtbaar bij kinderen zonder schrijfproblemen. Onderzoek heeft aangetoond dat kinderen met een slecht handschrift een minder ontwikkelde pengreep gebruiken, vaak laten deze kinderen ook een minder uitgesproken handvoorkeur zien.

Er wordt over de “normale” penvatting verschillend gedacht. Twee veel voorkomende pengrepen zijn;

• Dynamische penvatting, hierbij zie je fijne duim-, vinger- en polsbewegingen.
• Statische penvatting, dezelfde vatting als bij de dynamische greep maar bij de dynamische greep zien we meer fijne duim-, vinger- en polsbewegingen.

Vanaf 6-jarige leeftijd kan het kind complexere vaardigheden aanleren zoals schrijven. Tot groep 2 was vooral de kwantiteit van bewegen belangrijk, het oefenen van de fijne motoriek en handvaardigheid in de breedste zin van het woord. Vanaf groep 3 wordt de kwaliteit van bewegen belangrijk, voorwaarden voor het schrijfproces zijn een symmetrische zithouding (een goed evenwicht), een vloeiende armbeweging, juiste pengreep en –druk en optimale verdeling van de werk- en steunhand.

Kinderen met een onjuiste pengreep kunnen vaak toch een voldoende handschrift ontwikkelen. Het is niet nodig de pengreep bij deze kinderen te corrigeren wanneer ze er geen last van hebben en een dynamische penvoering laten zien.  Kinderen met een statische pengreep kunnen beter geholpen worden, zij kunnen pijn ervaren tijdens het schrijven en schrijven kost vaak meer moeite.

Deze kinderen kunnen bijvoorbeeld geholpen worden door een gripper te plaatsen op de pen of het potlood. Ook kan het zinvol zijn om ander schrijfmateriaal uit te proberen. Soms helpt het om een dikker potlood in te zetten. Er is veel verschillend materiaal te verkrijgen, door specifiek naar de behoefte van het kind te kijken, kan er vaak wel passend schrijfmateriaal gevonden worden.